چطور داده در سرویس TD-LTE منتقل می‌شود؟ نگاهی تخصصی و قابل‌فهم

اگر از سرویس اینترنت ثابت بی‌سیم مثل TD-LTE آسیاتکین استفاده می‌کنید، احتمالاً فقط به سرعت دانلود و پینگ توجه می‌کنید؛ اما پشت همین چند عدد ساده، یک معماری بسیار پیچیده و هوشمند برای انتقال داده وجود دارد. از لحظه‌ای که روی لینک کلیک می‌کنید تا زمانی که صفحه در مرورگر باز می‌شود، ده‌ها فرآیند روی هوا، در مودم، در آنتن رادیویی و در هسته شبکه اتفاق می‌افتد.

درک نحوه انتقال داده در LTE و TD-LTE فقط کنجکاوی فنی نیست؛ هرچه بهتر بفهمید شبکه چطور کار می‌کند، راحت‌تر می‌توانید رفتار سرعت، نوسان پینگ و افت کیفیت را تحلیل کنید و متوجه شوید کدام مشکل از محیط شماست و کدام نیاز به بررسی کارشناسان پشتیبانی آسیاتکین دارد.

در این مقاله با زبانی انسانی و مثال‌های ساده، ولی با عمق فنی مناسب، مراحل اصلی انتقال داده در سرویس TD-LTE را مرور می‌کنیم؛ از فریم‌های رادیویی و مدولاسیون گرفته تا زمان‌بندی کاربران و مکانیزم‌های تصحیح خطا. در پایان هم می‌بینید چطور این دانش می‌تواند به شما کمک کند کیفیت ارتباط خود را بهتر درک کنید و در صورت نیاز، مسیر درست برای دریافت پشتیبانی را انتخاب کنید.

---

۱. معماری سرویس TD-LTE؛ از مودم تا هسته شبکه

برای فهم رفتار سرعت و پایداری، اول باید تصویر کلی شبکه را بشناسیم. در سرویس TD-LTE چند جزء کلیدی وجود دارد:

• مودم/روتر TD-LTE در محل کاربر (CPE)
  این دستگاه داده‌های شما (مثلاً ترافیک وب، بازی آنلاین، ویدیو) را روی رابط رادیویی LTE بسته‌بندی و ارسال می‌کند.

• ایستگاه پایه (eNodeB)
  همان آنتن بیرونی است که روی دکل‌ها نصب شده. این گره، رابط مستقیم بین دنیای رادیویی و هسته شبکه است.

  • مدیریت رادیو، زمان‌بندی کاربران، تخصیص منابع و مدولاسیون روی هوا را انجام می‌دهد.

• هسته شبکه EPC (Evolved Packet Core)
  شامل اجزایی مانند MME، SGW و PGW است. وظیفه آن:

  • مسیریابی بسته‌ها به اینترنت
  • مدیریت نشست‌ها (Session)
  • اعمال سیاست‌ها و کیفیت سرویس (QoS)
    است.

در سرویس‌های TD-LTE آسیاتکین، شما معمولاً یک ارتباط «همیشه‌متصل» دارید؛ یعنی مودم پس از اتصال اولیه، یک سشن پایدار روی شبکه ایجاد می‌کند و تا زمانی که قطع نشود، همه ترافیک شما روی همان سشن منتقل می‌شود.

---

۲. TD در TD-LTE چیست؟ فریم‌ها، ساب‌فریم‌ها و جهت ترافیک

LTE دو حالت دوبلکس اصلی دارد: FDD و TDD. سرویس TD-LTE از Time Division Duplex (TDD) استفاده می‌کند؛ یعنی:

• ارسال (Downlink) و دریافت (Uplink) در فرکانس یکسان انجام می‌شود.
• تفکیک بین بالا و پایین رفتن داده نه با فرکانس جداگانه، بلکه با بازه‌های زمانی جدا صورت می‌گیرد.

شبکه زمان را به واحدهای بسیار کوچک تقسیم می‌کند:

• فریم‌های رادیویی در بازه زمانی چند میلی‌ثانیه‌ای
• هر فریم شامل چند ساب‌فریم است.
• هر ساب‌فریم به صورت Downlink، Uplink یا Special (برای سوئیچ بین جهت‌ها) پیکربندی می‌شود.

در عمل، اپراتور (مثل آسیاتکین) با توجه به الگوی مصرف کاربران، نسبت زمان دانلود به آپلود را تنظیم می‌کند. چون کاربران خانگی و ادارات کوچک بیشتر دانلود می‌کنند، معمولاً تعداد ساب‌فریم‌های DL بیشتر از UL است. همین نسبت روی تجربه شما تأثیر می‌گذارد؛ مثلاً:

• اگر بیشتر آپلود سنگین می‌کنید (بکاپ ابری، استریم زنده، آپلود فایل‌های بزرگ)، کم بودن ساب‌فریم‌های UL می‌تواند خود را با پینگ بالاتر یا سرعت آپلود پایین‌تر نشان دهد.
• برای استفاده‌های معمول (وب، ویدئو، بازی آنلاین)، تنظیمات TDD به‌گونه‌ای انتخاب می‌شود که تعادل خوبی بین سرعت و تأخیر ایجاد شود.

---

۳. OFDMA و SC-FDMA؛ چگونه چندین کاربر روی یک فرکانس جا می‌شوند؟

رادیوی LTE باید هم‌زمان به کاربرهای متعددی سرویس بدهد که همگی روی یک کانال فرکانسی کار می‌کنند. این کار با استفاده از دو تکنیک اصلی انجام می‌شود:

• OFDMA در Downlink (از آنتن به مودم)
  پهنای باند در فرکانس به زیرحامل‌های کوچک تقسیم می‌شود. هر کاربر بخشی از این زیرحامل‌ها را در یک بازه زمانی مشخص دریافت می‌کند.
  نتیجه:

  • استفاده بهینه از طیف
  • امکان سازگاری با شرایط متفاوت کاربران (نزدیکی/دوری از آنتن)

• SC-FDMA در Uplink (از مودم به آنتن)
  در مسیر ارسال از سمت مودم، از تکنیک SC-FDMA استفاده می‌شود تا نسبت توان پیک به متوسط (PAPR) کم شود.
  برای شما یعنی:

  • مودم توان خود را بهتر مدیریت می‌کند.
  • در فواصل بیشتر یا شرایط سیگنال ضعیف، ارسال پایدارتر می‌شود.

در شبکه، کوچک‌ترین واحد تخصیص فرکانسی را Resource Block (RB) در نظر می‌گیرند. هر RB شامل چند زیرحامل در بازه زمانی کوتاه است. زمان‌بند (Scheduler) در eNodeB تصمیم می‌گیرد:

• در هر ساب‌فریم
• چه تعداد RB
• به کدام کاربر
• با چه مدولاسیون و کدینگ
  تخصیص داده شود.

---

۴. مدولاسیون و کدینگ تطبیقی (AMC): چرا سرعت همیشه ثابت نیست؟

وقتی از «سرعت اینترنت» حرف می‌زنیم، در لایه رادیویی این سرعت به شدت وابسته به نوع مدولاسیون و کدینگ است. در LTE از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

• QPSK (پایدارتر، سرعت کمتر)
• 16QAM
• 64QAM (حساس‌تر، سرعت بالاتر)

شبکه بر اساس کیفیت سیگنال دریافتی از مودم شما (پارامترهایی مثل CQI، SNR و…)، به صورت لحظه‌ای انتخاب می‌کند که روی چه مدولاسیون و چه نرخ کدینگ کار کند. این فرآیند را Adaptive Modulation and Coding – AMC می‌گویند.

برای شما به زبان ساده:

• وقتی سیگنال خوب باشد (مثلاً مودم نزدیک پنجره و داخل دید نسبی آنتن باشد)، شبکه می‌تواند از مدولاسیون پرظرفیت‌تر استفاده کند → سرعت بالاتر.
• وقتی سیگنال ضعیف یا پرنویز باشد (مانع ساختمانی، فاصله زیاد، تداخل)، شبکه مجبور می‌شود روی مدولاسیون پایین‌تر برود → سرعت کمتر اما پایدارتر.

به همین دلیل است که تغییر ساده جای مودم یا استفاده از آنتن خارجی مناسب، می‌تواند به شکل محسوسی روی سرعت TD-LTE تأثیر بگذارد.

---

۵. MIMO؛ چند جریان داده روی چند آنتن

بسیاری از مودم‌های TD-LTE آسیاتکین و آنتن‌های شبکه از تکنیک MIMO (Multiple Input Multiple Output) پشتیبانی می‌کنند. در MIMO:

• هم مودم و هم eNodeB بیش از یک آنتن دارند (مثلاً 2×2 یا 4×4).
• داده به چند «جریان فضایی» تقسیم می‌شود که هم‌زمان روی آنتن‌های مختلف ارسال می‌شود.
• گیرنده با ترکیب هوشمند این جریان‌ها، سرعت مؤثر را بالا می‌برد و در عین حال به مقابله با چندمسیره بودن (Multipath) کمک می‌کند.

اثرات MIMO برای کاربر:

• افزایش ظرفیت و سرعت نهایی در شرایط مناسب رادیویی
• پایداری بهتر در محیط‌های شهری با بازتاب‌های متعدد

البته اگر یکی از آنتن‌های مودم شما به‌درستی نصب نشده باشد یا مودم در جایی قرار گیرد که الگوی تشعشعی آنتن‌ها محدود شود، از مزایای کامل MIMO بهره‌مند نخواهید شد.

---

۶. کانال‌ها، زمان‌بندی و QoS؛ چرا بازی آنلاین و ویدئو رفتار متفاوتی دارند؟

در LTE/TD-LTE، داده‌ها تنها یک جریان خام نیستند؛ بلکه روی کانال‌های منطقی و رادیویی مختلف سوار می‌شوند و هر نوع ترافیک می‌تواند کیفیت سرویس (QoS) متفاوتی داشته باشد. به طور ساده:

• برای هر کاربر، یک یا چند Bearer تعریف می‌شود.
• هر Bearer می‌تواند کلاس QoS متفاوتی داشته باشد؛ مثلاً:
  • تأخیر پایین (برای VoIP، بازی)
  • پهنای باند بالا (برای دانلود و ویدئو)
  • تحمل‌پذیری بیشتر نسبت به از دست رفتن بسته‌ها

زمان‌بند (Scheduler) در eNodeB با توجه به:

• شرایط کانال (کیفیت سیگنال هر کاربر)
• کلاس QoS
• میزان ترافیک در صف‌ها

تصمیم می‌گیرد در هر لحظه کدام کاربر را در اولویت قرار دهد. به همین دلیل است که:

• ممکن است در یک لحظه پینگ بازی بالا برود ولی سرعت دانلود هنوز خوب باشد (ترافیک دیتای حجیم در صف‌ها غالب شده).
• یا بالعکس، شبکه برای حفظ تجربه بازی، منابعی را به ترافیک کم‌حجم اما حساس به تأخیر اختصاص دهد.

در سمت هسته شبکه EPC نیز سیاست‌های QoS پیاده‌سازی می‌شود تا اطمینان حاصل شود انواع ترافیک با رفتار مناسب منتقل شوند.

---

۷. تصحیح خطا؛ HARQ، ARQ و تأثیرشان روی تاخیر

رادیوی بی‌سیم ذاتاً محیطی پرخطا است؛ تداخل، نویز و محوشدگی کانال باعث می‌شود برخی بسته‌ها به مقصد نرسند یا خراب شوند. LTE برای مقابله با این مسئله از مکانیزم‌های HARQ و ARQ استفاده می‌کند:

• HARQ (Hybrid Automatic Repeat reQuest) در لایه فیزیکی/پیوند داده

  • در صورت خطا، همان بسته با کدینگ کمی متفاوت دوباره ارسال می‌شود.
  • گیرنده نسخه‌های مختلف را ترکیب می‌کند تا احتمال بازیابی صحیح بالا برود.

• ARQ در لایه بالاتر

  • اگر با وجود HARQ، خطا باقی بماند، مکانیزم‌های سطح بالاتر دوباره‌ارسال را درخواست می‌کنند.

این کار باعث افزایش پایداری و سلامت داده می‌شود، اما:

• هر بار که نیاز به بازارسال باشد، تاخیر (Latency) افزایش می‌یابد.
• در شرایط سیگنال ضعیف یا تداخل شدید، تعداد بازارسال‌ها بالا می‌رود → پینگ و جیتر بیشتر.

بنابراین اگر در TD-LTE آسیاتکین مشاهده می‌کنید که سرعت متوسط بد نیست اما در بازی آنلاین «لَگ» دارید، یکی از احتمالات این است که تعداد بازارسال‌ها در لایه رادیویی زیاد شده است.

---

۸. نقش مودم، محیط و پشتیبانی آسیاتکین؛ وقتی سرعت با انتظار شما نمی‌خواند

تا اینجا دیدید که انتقال داده در TD-LTE حاصل همکاری چندین لایه است؛ از مدولاسیون و فریم‌بندی گرفته تا زمان‌بندی و QoS. اما در عمل، تجربه شما به چند عامل کلیدی وابسته است:

• محل قرارگیری مودم
  نزدیک پنجره، دور از موانع فلزی و در ارتفاع مناسب، معمولاً کیفیت سیگنال و ظرفیت MIMO را بهتر می‌کند.

• کیفیت سیگنال (RSRP/RSRQ/SINR)
  در پنل تنظیمات مودم می‌توانید وضعیت سیگنال را ببینید. مقادیر بهتر معمولاً یعنی:

  • امکان استفاده از مدولاسیون‌های بالاتر
  • تعداد بازارسال کمتر
  • پایداری بهتر

• شلوغی سلول (Cell Load)
  وقتی تعداد کاربران فعال در یک سلول زیاد می‌شود، Scheduler مجبور است RBها را بین افراد بیشتری تقسیم کند → سهم شما از ظرفیت کاهش می‌یابد. این مسئله در ساعات پرترافیک بیشتر دیده می‌شود.

• نسل و کیفیت سخت‌افزار مودم
  مودم‌های جدیدتر که از MIMO پیشرفته‌تر و دسته‌بندی‌های بالاتر LTE پشتیبانی می‌کنند، در همان شرایط رادیویی می‌توانند سرعت و پایداری بهتری ارائه دهند.

اگر با وجود رعایت نکات محیطی و تنظیمات مودم، هنوز تجربه شما با انتظارتان فاصله زیادی دارد، لازم است وضعیت از سمت شبکه هم بررسی شود؛ مثل کیفیت سیگنال روی دکل، بار سلول و تنظیمات مربوط به پروفایل سرویس شما. برای مشاهده اطلاعات و راهنماهای مربوط به سرویس و مودم‌ها می‌توانید از صفحه سرویس TD-LTE آسیاتکین استفاده کنید.

---

جمع‌بندی

در سرویس TD-LTE، آنچه شما به‌صورت «سرعت اینترنت» و «پینگ» می‌بینید، نتیجه همکاری دقیق بین فریم‌های زمانی TDD، تکنیک‌های OFDMA/SC-FDMA، مدولاسیون تطبیقی، MIMO، زمان‌بندی هوشمند و مکانیزم‌های تصحیح خطاست.
شناخت این اجزا کمک می‌کند بفهمید چرا گاهی سرعت تغییر می‌کند، چرا در ساعات شلوغ شبکه رفتار فرق دارد و چرا جابجایی ساده مودم می‌تواند روی کیفیت تأثیر بگذارد.
اگر با وجود آشنایی با این مفاهیم و انجام تنظیمات لازم، همچنان احساس می‌کنید کیفیت سرویس TD-LTE شما با نیازتان هم‌خوانی ندارد، می‌توانید برای مشاهده جزئیات سرویس، راهنماهای فنی و مسیرهای ارتباط با پشتیبانی آسیاتکین از لینک زیر استفاده کنید:
🔗 سرویس TD-LTE آسیاتکین