پیشرفت چشمگیر xAI در توسعه مدل Grok 4 زیرساخت سخت‌افزاری بی‌سابقه برای ساخت قدرتمندترین مدل‌ هوش مصنوعی جهان

شرکت xAI اعلام کرده که مدل جدید هوش مصنوعی این شرکت با نام Grok 4، به‌زودی و بلافاصله پس از ۴ ژوئیه معرفی و منتشر خواهد شد. این مدل که ابتدا با عنوان Grok 3.5 شناخته می‌شد، حالا با توجه به دامنه توسعه گسترده و پیشرفت‌های فنی، با یک جهش عددی به Grok 4 تغییر نام داده است. آخرین مرحله باقی‌مانده برای تکمیل آن، اجرای یک دوره آموزشی ویژه برای نسخه تخصصی در حوزه برنامه‌نویسی است. نکته قابل‌توجه، استفاده xAI از دو مرکز داده عظیم و فوق‌پیشرفته با مجموع قدرتی معادل چند میلیون تراشه NVIDIA H100 است؛ زیرساختی که این شرکت را در جایگاهی بی‌رقیب در صنعت هوش مصنوعی قرار می‌دهد.

مرکز داده اول، کار خود را با ۱۰۰٬۰۰۰ تراشه NVIDIA H100 آغاز کرده و پس از ارتقا با ۵۰٬۰۰۰ تراشه H100 دیگر، ۵۰٬۰۰۰ H200 و ۳۰٬۰۰۰ تراشه B200، اکنون توان پردازشی آن به معادل ۴۰۰٬۰۰۰ واحد H100 رسیده است. مرکز دوم که اخیراً فعال شده، در فاز ابتدایی دارای ۱۱۰٬۰۰۰ تراشه B200 (معادل ۵۵۰٬۰۰۰ H100) است و قرار است طی ۵ تا ۸ ماه آینده به ظرفیت ۱ میلیون تراشه B200 یا B300 افزایش یابد—رقمی بی‌سابقه که قدرتی معادل ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ واحد H100 را برای این مرکز فراهم خواهد کرد.

آموزش چندمرحله‌ای مدل؛ از مقیاس‌پذیری تا هوشمندسازی واقعی استراتژی xAI برای بهره‌برداری از این منابع قدرتمند شامل سه فاز اصلی است: آموزش اولیه (Pre-training)، آموزش تکمیلی (Fine-tuning) و یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning). در فاز نخست، مدل با انبوهی از داده‌های خام و عمومی آموزش می‌بیند تا ساختارهای زبانی، منطق و استدلال را فرا بگیرد. در فاز دوم، مدل‌ها روی داده‌ها و وظایف تخصصی‌تر آموزش داده می‌شوند تا دقت آن‌ها در حوزه‌هایی مانند مکالمه، علم، پزشکی یا برنامه‌نویسی افزایش یابد.

در این میان، مرکز داده اول عمدتاً برای انجام آموزش‌های تکمیلی و آزمایش‌های مدل‌های فعلی مانند Grok 3.5 استفاده می‌شود. اما مرکز داده دوم با ظرفیت عظیم خود به آموزش اولیه مدل‌های نسل آینده اختصاص خواهد یافت. در مراحل پیشرفته‌تر، این مرکز می‌تواند صدها مدل تخصصی را به‌صورت موازی آموزش دهد—از ابزارهای پژوهشی گرفته تا سیستم‌های بلادرنگ و کاربردهای صنعتی.

بخش مهمی از منابع هر دو مرکز نیز به یادگیری تقویتی اختصاص پیدا می‌کند؛ مرحله‌ای که مدل با دریافت بازخورد و پاداش، توانایی تطبیق با شرایط واقعی و تصمیم‌گیری مستقل را فرا می‌گیرد. این فاز برای توسعه هوش شبه‌انسانی حیاتی است و حتی می‌تواند در حوزه‌هایی مانند رباتیک و شبیه‌سازی‌های فیزیکی نیز کاربرد یابد.

شتاب در نوآوری؛ توسعه سریع‌تر، عملکرد هوشمندتر یکی از مزایای کلیدی این زیرساخت قدرتمند، توانایی اجرای همزمان ده‌ها فرآیند آموزشی و آزمایشی بر روی مدل‌هاست. xAI می‌تواند در کمترین زمان، تنظیمات بهینه (Hyperparameters)، ساختارهای مختلف شبکه عصبی و استراتژی‌های آموزش متنوع را آزمایش کند. این رویکرد موجب افزایش سرعت چرخه تحقیق و توسعه و کاهش قابل‌توجه زمان رسیدن به نسخه‌های کاربردی‌تر و هوشمندتر از مدل‌ها می‌شود.

مدل Grok 4، با اتکا به این ساختار و رویکرد نوآورانه، می‌تواند به یکی از قدرتمندترین و منعطف‌ترین مدل‌های هوش مصنوعی جهان تبدیل شود—مدلی که نه تنها در زمینه زبان طبیعی، بلکه در تصمیم‌گیری، تحلیل داده، تعامل با انسان و حتی عملکرد در محیط‌های واقعی، استانداردهای جدیدی تعریف خواهد کرد.