تفاوت بستر VoIP و پلتفرم‌های تماس در چیست؟

ویپ زیرساخت است، پلتفرم تماس «بستهٔ آماده» است

وقتی از ویپ یا VoIP حرف می‌زنیم، داریم درباره‌ی بستر و «خط لوله»‌ای صحبت می‌کنیم که صدا و تصویر را روی اینترنت جابه‌جا می‌کند؛ شبیه خودِ برق‌کشی یک ساختمان. اما وقتی از پلتفرم تماس مثل واتس‌اپ، تلگرام، اینستاگرام، گوگل میت یا زوم حرف می‌زنیم، در واقع درباره‌ی یک محصول آماده حرف می‌زنیم که روی این زیرساخت سوار شده است؛ شبیه لوستر و کلید و پریزی که روی همان برق‌کشی نصب می‌شود. پس VoIP بیشتر یک تکنولوژی زیرساختی است، پلتفرم تماس یک سرویس نهایی برای کاربر.

ویپ استاندارد و باز است، پلتفرم‌ها معمولاً بسته و اختصاصی‌اند

در دنیای ویپ، معمولاً از استانداردهای مشترک استفاده می‌شود؛ مثلا شما می‌توانید یک سرور ویپ (مثل استریسک) داشته باشید، از یک شرکت ترانک سیپ بگیرید، از جای دیگری تلفن تحت شبکه بخرید و این‌ها را به هم وصل کنید. چون VoIP روی استانداردهای باز بنا شده، دست شما برای ترکیب و انتخاب باز است. اما در پلتفرم‌های تماس مثل واتس‌اپ یا یک اپ اختصاصی تماس، همه‌چیز داخل همان اکوسیستم قفل است؛ تماس واتس‌اپ فقط داخل واتس‌اپ است، نمی‌توانید آن را مستقیم به سیستم تلفن سازمانی‌تان وصل کنید، مگر با ترفندها و ابزارهای خاص.

ویپ با شماره تلفن و شبکهٔ تلفنی جهان گره خورده، پلتفرم تماس با حساب کاربری

در یک سیستم ویپ، شما معمولاً شماره تلفن واقعی دارید؛ همان شماره‌ای که روی کارت ویزیت می‌زنید و از هر اپراتوری می‌شود به آن زنگ زد. این شماره در نهایت به شبکهٔ جهانی تلفن (PSTN) وصل است، فقط مسیرش از اینترنت می‌گذرد. اما در پلتفرم‌های تماس، هویت شما معمولاً حساب کاربری است: آیدی تلگرام، اکانت اینستاگرام، ایمیل گوگل، یوزرنیم دیسکورد و… کسی از داخل تلفن ثابت یا موبایل معمولی نمی‌تواند مستقیم به «آیدی تلگرام» زنگ بزند؛ باید وارد همان پلتفرم شود. این یعنی VoIP بیشتر ادامهٔ دنیای تلفن است، پلتفرم تماس بیشتر ادامهٔ دنیای شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌ها.

ویپ ابزار کسب‌وکار است، پلتفرم تماس بیشتر ابزار راحتی و شبکه اجتماعی

اگر یک شرکت بخواهد مرکز تماس، پاسخگویی به مشتری، صف تماس، ضبط مکالمه، داخلی دادن و… راه بیندازد، معمولاً به سراغ VoIP می‌رود؛ چون می‌تواند داخلی تعریف کند، گزارش بگیرد، با CRM وصل کند و دقیقاً مطابق نیازش تنظیم کند. اما پلتفرم‌های تماس مثل واتس‌اپ و تلگرام، بیشتر برای ارتباط سریع و راحت طراحی شده‌اند، نه مدیریت حرفه‌ای تماس سازمانی. البته بعضی پلتفرم‌ها نسخه‌های تجاری هم دارند، ولی باز هم کنترل و انعطاف آن‌ها به اندازهٔ یک بستر ویپ اختصاصی نیست.

ویپ قابل‌انتقال و قابل‌کنترل است، پلتفرم تماس شما را به یک سرویس‌دهنده قفل می‌کند

در بستر VoIP، اگر از یک شرکت خدمات راضی نبودید، می‌توانید شماره‌ها، تنظیمات و حتی سخت‌افزار خودتان را حفظ کنید و فقط تأمین‌کننده را عوض کنید؛ چون پایه‌ی کار روی استانداردهای مشترک است. اما در پلتفرم‌های تماس، اگر روزی آن سرویس فیلتر، تحریم یا غیرفعال شود، عملاً دست‌تان بسته است؛ شما صاحب زیرساخت نیستید، فقط مهمان یک سرویس هستید. این برای کاربر عادی شاید مهم نباشد، اما برای یک کسب‌وکار می‌تواند حیاتی باشد.

از دید کاربر، هر دو «تماس اینترنتی» هستند؛ از دید فنی و مدیریتی، دو دنیا

برای کاربر نهایی، هم ویپ و هم پلتفرم‌های تماس، یک چیز مشترک دارند: «تماس اینترنتی»؛ روی وای‌فای یا دیتای موبایل وصل می‌شود و می‌توان با کیفیت خوب صحبت کرد. اما در پشت صحنه، تفاوت مهمی وجود دارد: VoIP یعنی شما روی بستر تماس مالکیت و کنترل دارید، می‌توانید آن را با سیستم‌های دیگر ترکیب کنید و روی آن راه‌حل بسازید؛ پلتفرم تماس یعنی شما از یک محصول آماده استفاده می‌کنید که امکانات و محدودیت‌هایش را صاحب سرویس تعیین می‌کند.

جمع‌بندی؛ کِی ویپ، کِی پلتفرم تماس؟

اگر هدف شما یک ارتباط ساده و روزمره با دوستان و همکاران است، پلتفرم‌های تماس مثل واتس‌اپ، تلگرام، اینستاگرام و… کاملاً جواب‌گو هستند و به سادگی نصب یک اپلیکیشن، نیاز شما را برطرف می‌کنند. اما اگر بحث شما شماره تلفن رسمی، مرکز تماس، پاسخگویی حرفه‌ای، گزارش‌گیری، ضبط مکالمه و یکپارچگی با سیستم‌های سازمانی است، آن‌جاست که بستر VoIP وارد صحنه می‌شود و تفاوت خودش را نشان می‌دهد. به زبان ساده: پلتفرم تماس برای چت و تماس روزمره عالی است، ویپ برای ساختن یک سیستم ارتباطی جدی و قابل‌اتکا.