معرفی Z.ai: رقیب چینی ChatGPT با مدل‌های پیشرفته و متن‌باز تغییر برند و مأموریت جهانی شرکت Zhipu AI که یکی از پیشتازان حوزه هوش مصنوعی در چین است، به تازگی نام خود را به Z.ai تغییر داده و رسماً وارد رقابت جهانی با غول‌هایی مانند OpenAI، Anthropic و Google شده است. این تغییر برند نشان‌دهنده چشم‌انداز جهانی این شرکت در توسعه مدل‌های هوش مصنوعی برای منافع عمومی است.

معرفی خانواده مدل‌های GLM‑4.5 در تاریخ ۲۸ جولای ۲۰۲۵، Z.ai از خانواده مدل‌های جدید خود با نام GLM‑4.5 رونمایی کرد. این خانواده شامل سه مدل است:

GLM‑4.5: مدل اصلی با معماری mixture-of-experts و ۳۵۵ میلیارد پارامتر (با ۳۲ میلیارد فعال)، بسیار قوی در منطق، کدنویسی و استفاده از ابزارها.

GLM‑4.5‑Air: نسخه سبک‌تر با حدود ۱۰۶ میلیارد پارامتر، طراحی‌شده برای سرعت و بازدهی.

GLM‑4.5‑Flash: نسخه رایگان مناسب برای کاربردهای کدنویسی و مسائل منطقی، با تمرکز بر دسترسی عمومی.

قیمت‌گذاری رقابتی و بازدهی بالا یکی از ویژگی‌های مهم Z.ai، قیمت بسیار پایین نسبت به رقباست. هزینه مدل GLM‑4.5 برای ورودی فقط ۰.۱۱ دلار به ازای هر یک میلیون توکن و برای خروجی ۰.۲۸ دلار است؛ بسیار ارزان‌تر از رقیبی مانند DeepSeek که برای خروجی تا ۲.۱۹ دلار دریافت می‌کند. همچنین این مدل قابلیت اجرا بر روی کارت‌های گرافیکی در دسترس‌تر مانند Nvidia H20 را دارد.

متن‌باز و قابل استفاده تجاری مدل‌های Z.ai تحت مجوز Apache 2.0 منتشر شده‌اند که به شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان امکان استفاده، سفارشی‌سازی، و پیاده‌سازی آزادانه را می‌دهد. این مدل‌ها از طریق:

وب‌سایت chat.z.ai به‌صورت رایگان،

API سازمانی از bigmodel.cn

و همچنین امکان میزبانی اختصاصی در سرورهای شخصی قابل استفاده هستند.

حمایت مالی و محدودیت‌های بین‌المللی Z.ai با بیش از ۱.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌هایی چون Alibaba، Tencent و نهادهای دولتی چین پشتیبانی می‌شود و در حال برنامه‌ریزی برای عرضه اولیه سهام است. با این حال، به دلیل قرار گرفتن در فهرست تحریمی ایالات متحده، همکاری شرکت‌های آمریکایی با آن محدود شده است. همچنین کاربران بین‌المللی باید ملاحظاتی مانند حریم خصوصی داده‌ها و قوانین محلی را در نظر بگیرند.

نتیجه‌گیری: راهکاری هوشمندانه و مقرون‌به‌صرفه Z.ai با ارائه مدل‌های قدرتمند، متن‌باز و ارزان، به‌ویژه برای شرکت‌هایی که نیاز به ابزارهای هوش مصنوعی اختصاصی دارند، گزینه‌ای جذاب محسوب می‌شود. این حرکت می‌تواند تحولی بزرگ در دسترسی عمومی به فناوری‌های پیشرفته و رقابت با شرکت‌های غربی ایجاد کند.