افزایش کاربران اینترنت در ایران؛ وقتی آموزش و کسبوکار «آنلاین» شد
به اشتراک گذاری :
افزایش کاربران اینترنت در ایران؛ وقتی آموزش و کسبوکار «آنلاین» شد
رشد کاربران؛ افزایش ادامه دارد، اما بازار به مرز اشباع نزدیک میشود
بررسی آخرین برآوردهای بینالمللی نشان میدهد تعداد کاربران اینترنت در ایران در سالهای اخیر همچنان روند افزایشی داشته است، اما رشد «نرخ نفوذ» نسبت به گذشته کندتر شده و به محدودهای نزدیک میشود که معمولاً به عنوان مرز اشباع بازار شناخته میشود. در برخی گزارشها، تعداد کاربران اینترنت از حدود 69.83 میلیون نفر در ابتدای 2023 به حدود 73.14 میلیون نفر در ابتدای 2024 رسیده و سپس در برآوردهای 2025 در بازه 73 تا 74 میلیون نفر نوسان داشته است؛ به این معنا که رشد ادامه دارد، اما شتاب آن کاهش یافته است.
چرا عددها همیشه دقیقاً یکسان نیستند؟
وقتی از «کاربر اینترنت» حرف میزنیم، تعریفها متفاوت است. بعضی منابع کاربر را کسی میدانند که در سه ماه اخیر از اینترنت استفاده کرده، برخی دیگر بر پایه پیمایشهای سالانه یا مدلسازیهای جمعیتی برآورد میدهند. همین تفاوت روشها باعث میشود یک منبع «تعداد کاربران» را بیشتر یا کمتر نشان دهد، بدون اینکه الزاماً به معنی تناقض واقعی در رفتار جامعه باشد. علاوه بر این، چندسیمکارتی بودن بخشی از کاربران و استفاده از چند دستگاه یا چند حساب کاربری، اندازهگیری دقیق «کاربر یکتا» را دشوارتر میکند.
موتور اصلی رشد: موبایل و اتصال همیشهدردسترس
یکی از عوامل پایدار افزایش کاربران در ایران، موبایلمحور شدن دسترسی است. در برخی گزارشها تعداد اتصالهای موبایلی فعال حدود 151 میلیون عنوان شده که از جمعیت کشور بیشتر است و نشان میدهد بخش قابل توجهی از مردم بیش از یک سیمکارت یا بیش از یک اتصال فعال دارند. این وضعیت، هزینه و پیچیدگی ورود به اینترنت را پایین میآورد؛ چون برای بسیاری از خانوارها، اینترنت موبایل جایگزین اینترنت ثابت شده یا دستکم نقش «پشتیبان» را بازی میکند. نتیجه این روند، افزایش کاربران فعال و بالا رفتن ساعات و شدت استفاده از خدمات آنلاین است.
آموزش به اینترنت مهاجرت کرد و بخشی از عادتها را ماندگار ساخت
یکی از مهمترین محرکهای رشد کاربران، انتقال گسترده آموزش به فضای آنلاین در دوران کرونا بود. راهکارهایی مانند آموزش از راه دور و توسعه پلتفرمهای آموزشی داخلی، اینترنت را از یک ابزار جانبی به یک نیاز روزمره تبدیل کرد؛ نیازِ مرتبط با کلاس، تکلیف، آزمون، محتوای کمکآموزشی و ارتباط معلم و دانشآموز. حتی پس از بازگشت آموزش حضوری، بخشی از این رفتار تثبیت شد: کلاسهای تقویتی آنلاین، محتوای آموزشی کوتاه، آزمونهای آنلاین و کانالهای آموزشی در شبکههای اجتماعی باعث شدند خانوادههایی که پیشتر مصرف اینترنت محدودی داشتند، به کاربر دائمیتر تبدیل شوند.
کسبوکارها آنلاین شدند؛ از تبلیغ تا فروش و پشتیبانی
همزمان با آموزش، کسبوکارها نیز به اینترنت کشیده شدند. فروشگاههای آنلاین، شبکههای اجتماعی، پیامرسانها و مارکتپلیسها برای بسیاری از مشاغل به کانال جذب مشتری، ثبت سفارش، دریافت پرداخت و ارائه پشتیبانی تبدیل شد. حتی اگر سهم تجارت الکترونیک از کل خردهفروشی در برخی برآوردها هنوز فاصله زیادی با کشورهای پیشرو داشته باشد، جهت حرکت روشن است: اینترنت برای بخش بزرگی از بازار، دیگر فقط «ویترین» نیست؛ «محل انجام معامله» است. این تغییر، انگیزه اتصال پایدارتر را افزایش میدهد، چون زمان پاسخگویی، پیگیری سفارش و تعامل با مشتری، مستقیم به کیفیت و دسترسپذیری اینترنت وابسته است.
کیفیت اینترنت چگونه رشد کاربران را تقویت میکند؟
کیفیت اینترنت فقط سرعت نیست؛ ترکیبی از سرعت، تأخیر، پایداری و دسترسی به سرویسهای موردنیاز است. در برخی گزارشها، سرعت میانی دانلود موبایل حدود 57.64 مگابیتبرثانیه و اینترنت ثابت حدود 19.51 مگابیتبرثانیه ذکر شده که نشان میدهد اینترنت موبایل برای بخش بزرگی از کاربران به مسیر اصلی مصرف محتوا و حتی کار تبدیل شده است. وقتی سرعت و پایداری بهتر میشود، استفاده از آموزش ویدئویی، جلسات آنلاین، ارسال فایلهای کاری، خدمات ابری و حتی پرداختهای آنلاین سادهتر و کمخطاتر میشود. همین «قابلاعتماد شدن تجربه» باعث میشود کاربرانی که قبلاً اینترنت را تفننی میدیدند، آن را به ابزار ضروری روزانه تبدیل کنند و کاربران جدیدتری هم وارد چرخه استفاده مستمر شوند.
کیفیت اینترنت چگونه میتواند مانع «کیفیتِ رشد» شود؟
در مقابل، هرجا اینترنت با اختلالهای گسترده، کاهش دسترسی یا بیثباتی روبهرو شود، رشد کاربران لزوماً به رشد بهرهوری دیجیتال تبدیل نمیشود. اختلالهای سنگین میتواند آموزش آنلاین را ناپایدار کند، پرداختها را ناقص بگذارد، پشتیبانی مشتری را مختل کند و هزینه پنهان به کسبوکار تحمیل کند. در چنین شرایطی، مردم و شرکتها به راهحلهای جایگزین (حضوری، تلفنی یا مسیرهای ارتباطی دیگر) برمیگردند یا برای دور زدن محدودیتها به ابزارهایی متوسل میشوند که خودشان ممکن است تأخیر را افزایش دهند و کیفیت تجربه را کاهش دهند. نتیجه این چرخه، این است که «تعداد کاربران» ممکن است بالا بماند، اما «اثر اقتصادی و آموزشی اینترنت» کمتر از ظرفیت واقعیاش ظاهر شود.
جمعبندی: افزایش کاربران، محصول تغییر سبک زندگی است
افزایش کاربران اینترنت در ایران را باید حاصل تغییر سبک زندگی دانست: آموزش آنلاین، مهاجرت کسبوکارها به فروش و پشتیبانی دیجیتال، و دسترسی گستردهتر از مسیر موبایل. در این میان، کیفیت اینترنت نقش تعیینکننده دارد؛ هرچه سرعت، پایداری و دسترسی بهتر باشد، اینترنت بیشتر به ابزار کار و آموزش تبدیل میشود و رشد کاربران «عمق» پیدا میکند. در نقطه مقابل، اختلال و بیثباتی میتواند مسیر رشد را از توسعه بهرهوری دیجیتال دور کند و استفاده را به سمت الگوهای جبرانی و پرهزینه ببرد.
برای دنبال کردن اخبار اینترنت، به وبسایت ما سر بزنید.
نظرات
هیچ نظری ثبت نشده است