هوش مصنوعی و برق بازگشت نیروگاههای آلاینده به مدار
به اشتراک گذاری :
هوش مصنوعی و برق؛ بازگشت نیروگاههای «پیکساز» آلاینده به مدار
لید خبر
افزایش ناگهانی تقاضای برق از سمت دیتاسنترهای هوش مصنوعی در آمریکا باعث شده بخشی از نیروگاههای فسیلی قدیمی که قرار بود بازنشسته شوند، دوباره اقتصادی و حتی «ضروری» تلقی شوند. این موج جدید مصرف انرژی، همزمان روی قیمت برق، برنامههای کاهش انتشار و کیفیت هوای محلههایی که از قبل هم زیر فشار آلودگی بودهاند اثر گذاشته است.
نیروگاه «پیکساز» چیست و چرا دوباره مهم شده
نیروگاههای پیکساز برای روشنشدن سریع در ساعتهای اوج مصرف طراحی شدهاند تا شبکه در لحظات بحرانی دچار کمبود برق و خاموشی نشود. مشکل اینجاست که این واحدها معمولاً بهرهوری پایینتری دارند و وقتی وارد مدار میشوند، در بازههای کوتاه اما پرشدت، آلایندههای بیشتری نسبت به نیروگاههای دائماًفعال تولید میکنند. با رشد بار دیتاسنترها، همان «قابلیت روشنشدن فوری» دوباره ارزش اقتصادی پیدا کرده و معادله خروج این نیروگاهها را تغییر داده است.
نمونه شیکاگو؛ نیروگاههایی که قرار بود بازنشسته شوند
در شیکاگو، واحدهایی که برنامه خروجشان برای سال بعد مطرح بود، با بالا رفتن نیاز شبکه و افزایش جذابیت درآمدی در بازار برق، دوباره در مدار «موجه» شدند و تصمیم بازنشستگی به تعویق افتاد. این اتفاق فقط یک پرونده محلی نیست؛ برای بسیاری از مناطق، افزایش مصرف برق دیتاسنترها به معنی طولانیتر شدن عمر نیروگاههایی است که قرار بود از چرخه خارج شوند.
نقطه فشار؛ شبکههایی با تمرکز دیتاسنتر
بخش مهمی از تنش انرژی در مناطقی دیده میشود که هم ظرفیت شبکه محدودتر است و هم دیتاسنترها بهصورت خوشهای رشد کردهاند. در چنین بازارهایی، پرداختهای مربوط به «ظرفیت آمادهبهکار» (برای تضمین اینکه نیروگاهها در اوج مصرف در دسترس باشند) جهش میکند و این افزایش هزینه، در نهایت میتواند به قبض خانوارها و کسبوکارها منتقل شود؛ یعنی رشد هوش مصنوعی فقط یک موضوع فناوری نیست و بهصورت مستقیم به اقتصاد انرژی گره میخورد.
هزینه پنهان؛ آلودگی موضعی و عدالت محیطزیستی
بحث فقط انتشار کربن نیست. پیکسازها هنگام کار، آلایندههای محلی مثل اکسیدهای نیتروژن و دیاکسید گوگرد را بالا میبرند و بسیاری از آنها به دلیل قدمت، کنترلهای آلایندگی همسطح استانداردهای جدید را ندارند. از طرف دیگر، محل استقرار برخی از این واحدها به شکلی است که اثرات آلودگی بیشتر روی محلههای کمبرخوردار مینشیند؛ بنابراین رشد بار دیتاسنترها میتواند یک مسئله فناوری را به چالش اجتماعی و سلامت عمومی تبدیل کند.
چرا جایگزینها سریعتر جای این واحدها را نمیگیرند
ذخیرهسازهای باتری، توسعه خطوط انتقال و ورود تولید جدید از جمله راهحلهای اصلیاند، اما زمان اتصال به شبکه، طولانی بودن پروژههای انتقال و نیاز به ظرفیت «فوری و مطمئن» باعث میشود تصمیمگیران شبکه در کوتاهمدت به حفظ بخشی از ظرفیت فسیلی تکیه کنند. وقتی بارهای بزرگ جدید با سرعت به شبکه اضافه میشوند، حذف تولید موجود قبل از آمادهشدن جایگزینها، ریسک خاموشی را بالا میبرد و همین ریسک، بازنشستگی نیروگاههای قدیمی را عقب میاندازد.
مسیرهای جدید تأمین برق دیتاسنترها؛ از قراردادهای بزرگ تا پروژههای کمکربن
در واکنش به این فشار، بخشی از صنعت به سمت قراردادهای بزرگ و بلندمدت خرید برق، مدلهای برق اختصاصی و پروژههای کمکربن حرکت کرده است؛ از جمله طرحهایی که روی جذب و ذخیره کربن برای نیروگاههای گازی حساب میکنند یا گزینههای هستهای و راکتورهای کوچک را بهعنوان برق پایه پایدار مطرح میسازند. پیام کلی روشن است: رشد هوش مصنوعی، بازی انرژی را بهصورت ساختاری تغییر داده و بدون سرمایهگذاری جدی در تولید، انتقال و ذخیرهسازی، شبکهها ناچار میشوند عمر برخی واحدهای قدیمی را تمدید کنند.
نظرات
هیچ نظری ثبت نشده است